فرابورس بازاری برای خرید و فروش سهام و اوراق بهادار شرکت ها است که قوانین ورود به آن برای شرکت ها ساده تر از بورس اصلی است، در این مقاله شما را با فرابورس بیشتر آشنا خواهیم کرد.
فرابورس به زبان ساده
فرابورس بازاری برای خرید و فروش سهام و اوراق بهادار شرکت ها است که قوانین ورود به آن برای شرکت ها ساده تر از بورس اصلی است.
نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن یعنی Over The Counter گرفته‌شده است.
بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که هر شرکتی قادر به ورود به آن نیست.
فرابورس نیز مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای داد و ستد اوراق بهادار یا سهام است و شرایط و قوانین معاملاتی ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌ها و داد و ستد سهام دارد.
شرکت‌ها جهت ورود به بازار سرمایه مسیرهای متعددی پیش رو دارند.
برخی شرکت‌ها نیازمند مسیری بودند تا بتوانند با سرعت بیشتر و آسان‌تر وارد فضای بازار سرمایه شوند.
بنابراین محیطی به نام فرابورس ایجاد شد.
ازنظر ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس بوده ولی شرایط پذیرش شرکت‌ها در این حوزه آسان‌تر از بورس باشد.
برخی فرا بورس را به نام OTC می‌شناسند.
در تعریف جهانی فرابورس، سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند به‌صورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله می‌شوند.
در فرابورس سازمان بورس نظارت محدودتری بر معاملات دارد.
صرفاً برای جلوگیری از کلاه‌برداری‌ها معامله شرکت‌هایی که شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند در این بازار انجام می‌دهند.
فرابورس ایران از شکل اصلی خود در دنیا متمایز شده و خود در حد یک بورس فعالیت می‌کند.
به عبارتی، فرا بورس ایران صرفاً جایی برای معاملات توافقی سهام نیست و بسیاری از شرکت‌ها در این بازار حضور دارند و مشابه معاملات سهام با مکانیزم عرضه و تقاضا و به‌صورت برخط معامله می‌شوند.
همچنین تعداد قابل‌توجهی اوراق بدهی در فرابورس ایران معامله می‌شوند.
درنتیجه این شرکت را به یک بورس کامل تبدیل کرده است.
بر اساس قانون بازار اوراق بهادار مبنی بر اداره بازارهای خارج از بورس توسط نهادی متمرکز، شرکت فرا بورس ایران در سال 1387 تأسیس شد.
شرکت فرابورس ایران نیز همچون سایر بورس‌های فعال کشور با مجوز شورای عالی بورس ایجادشده و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارد.
فرابورس ایران کارکردهای مفید و متعددی دارد.
می‌تواند نیاز تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی را مرتفع سازد.
یکی از حوزه‌های مهم فعالیت فرابورس، پذیرش سهام شرکت‌های سهامی عام در فرابورس است.
ضوابط حاکم بر پذیرش شرکت‌ها در فرا بورس ایران به‌گونه‌ای است که طیف وسیعی از شرکت‌ها، قادر به احراز شرایط و پذیرش در آن هستند.
ساختار فرابورس چگونه است؟
ساختار جدید فرابورس ایران از چهار بازار تشکیل شده است.
که عبارتند از:
- بازار اول
- بازار دوم
- بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز)
- بازار سوم
بازار اول فرابورس:
سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرش شده و مورد معامله قرار می‌گیرند.
نوسان قیمت در این بازار 5 درصد بدون حجم مبنا است.
آخرین سرمایه ثبت شده شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار، حداقل 10 میلیارد ریال بوده و یک سال از زمان بهره‌برداری آن‌ها گذشته و زیان انباشته ندارند.
بازار دوم فرابورس :
صرفاً شامل سهام شرکت‌های سهامی عام است.
سهام شرکت‌های زیان‌ده، تازه‌تأسیس و آن‌هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته می‌شود.
آخرین سرمایه ثبت شده شرکت‌های بازار دوم، حداقل یک میلیارد ریال است.
بازار پایه :
یکی از بازارهای فرابورس است که به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ایجاد شده است.
شرکت‌های این بازار فرایند پذیرش را طی نمی‌کنند و به سه دسته تقسیم می‌شوند:
شرکت‌هایی که درخواست پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی باید در بازار پایه درج شوند.
شرکت‌هایی که در بازار بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش ندارند.
شرکت‌هایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس، لغو پذیرش می‌شوند. مقررات ارائه اطلاعات در بازار پایه، به مراتب آسان‌تر از بازار اول و دوم است و طبعاً ریسک بیشتری نیز در این بازار وجود دارد.
طبق قوانین جدید:
شرکت‌های این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند و دامنه نوسان روزانه آن‌ها، به ترتیب، 3، 2 و 1 درصد است.
بازار سوم :
بازار عرضه محلی شفاف و امن برای انجام معاملات عمده آن دسته از اوراق بهاداری است شرایط یا امکان پذیرش در فرابورس را ندارند.
مزایای پذیرش در فرابورس چیست؟
به‌صورت کلی مزایای پذیرش در فرابورس را می‌توان در موارد ذیل خلاصه کرد:
معرفی شرکت به بازار
با توجه به انعکاس اخبار و قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در سایت رسـمی فرابـورس، رسانه‌ها و سایر پایگاه‌های اطلاع‌رسانی، نام و برند شرکت‌های حاضر در فرا بورس به‌صورت روزانـه منتشـر شـده و موجب معرفی شرکت به آحاد جامعه، سرمایه‌گذاران، مشتریان و سایر افراد ذینفع می‌شود.
تأمین مالی
مهم‌ترین کارکرد بورس اوراق بهادار، امکـان تأمین مـالی ارزان‌قیمت و در دسـترس، از عمـوم مـردم و سرمایه‌گذاران است.
شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار علاوه بر تأمین مـالی از طریـق فـروش سهام خود، در صورت نیاز به منابع مالی جدید، امکان صدور سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند؛ منـابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان‌قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمی‌دهد.
معافیت مالیاتی
شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرا بورس ایران امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خـود را پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس دارا هستند.
شرکت‌های حاضر در بـازار پایـه از شـمول ایـن معافیت مستثنی هستند.
شفافیت اطلاعاتی
با توجه به انعکاس اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهـادار و شرکت فرا بورس ایران و دسترسی عموم علاقه‌مندان به اطلاعات قابل‌اتکا و استانداردشده، مخاطبـان شرکت افزایش‌یافته و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه‌گذاری در شرکت ترغیب می‌شوند.
توثیق سهام
شبکه بانکی کشور، سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران یا فرابورس ایران را به‌عنوان دارایـی قابل‌قبول به‌منظور وثیقه گذاری و اخذ تسهیلات به رسمیت می‌شناسد؛ از ایـن رو سـهامداران عمـده و سایر سهامداران شرکت‌ها می‌توانند از طریق توثیق سهام شرکت مطبوع خود، نسبت بـه اخـذ تسـهیلات اقدام کنند.
کشف قیمت عادلانه
قیمت شناسایی‌شده در مبادلات سهام در بورس‌ها از برآیند عرضه و تقاضای سهام توسط عمـوم فعـالان بازار به دست می‌آید و قیمتی رسمی محسوب شده و مبنایی برای تعیین ارزش شرکت محسوب می‌شود.
امیدواریم مقاله آشنایی با فرابورس برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
داتیس نتورک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.