ویپ یا VoIP مجموعه ای از متدلوژی و فناوری هایی است که برای انتقال صوت و رسانه از طریق پروتکل اینترنت به کار می رود. واژه VoIP مخفف Voice Over Internet Protocol به معنای انتقال صوت از طریق پروتکل اینترنت می باشد در واقع VoIP سیگنال های آنالوگ صوتی تلفن را به داده های دیجیتالی تبدیل کرده و آن ها را از طریق اینترنت منتقل می نماید.
VoIP در واقع همانند یک ارتباط تلفنی عادی عمل می کند اما به جای استفاده از خطوط گران شرکت های مخابراتی، تماس های تلفنی را با استفاده از اینترنت پر سرعت به تلفن شما منتقل می کند.
پروتکل VoIP به روش های متفاوتی پیاده سازی می شود، هم از طریق پروتکل های اختصاصی و هم از طریق پروتکل های باز و استاندارد، که در زیر به برخی از آن ها اشاره شده است:
- H.323
- Media Gateway Control Protocol یا MGCP
- H.248
- Real-time Transport Protocol یا RTP
- Inter-Asterisk eXchange یا IAX
- Skype protocol
برقراری ارتباط با سیستمهای VoIP به سه روش امکان پذیر است:
1- (ATA (gateway
ATA که کوتاه شده ی Analog Telephone Adapter به معنای آداپتور تلفن آنالوگ می باشد، دستگاهی است که به شما امکان اتصال تلفن های استاندارد PSTN به کامپیوتر یا مستقیما به اینترنت را می دهد. در واقع این دستگاه صدا را از تلفن های عادی به داده های دیجیتال تبدیل کرده و آن را آماده ی ارسال از طریق شبکه یا اینترنت می نماید.
2- IP Phones
این تلفن ها کاملاً شبیه تلفن های معمولی است با این تفاوت که دارای یک کانکتور شبکه (RJ 45) به جای سوکت تلفن (RJ 11) هستند.IP Phone ، روش دردسترسی است ولی به سادگی و ارزانی دو روش دیگر نیست. این تلفن ها تمام آنچه برای برقراری ارتباطات VoIP اعم از سخت افزار و نرم افزار لازم است، را به صورت پیش فرض دارند ، مستقیمأ به روتر شما وصل میشوند و یک ارتباط سریع و ارزان با طرف دیگر که دارای این قابلیت است، فراهم می نمایند.
3- کامپیوتر به کامپیوتر
این روش آسانترین و متداول ترین روش استفاده از تکنولوژی VoIP است. شرکت های زیادی هستند که نرم افزار های مقرون به صرفه ای ارائه می دهند که می توانید از آنها استفاده کنید مانند skype. معمولاً تنها هزینه ی این روش، هزینه اشتراک ISP است. تمام آنچه که نیاز دارید یک میکروفون، بلندگو و یک ارتباط اینترنت با سرعت مناسب است. البته شرط دیگر برقراری تماس، وجود نرم افزار ارتباطی یکسان در دو طرف ارتباط است.
مزایای VoIP
ازآنجاییکه با استفاده از VoIP شما از هر جایی که به پهنای باند مناسب دسترسی داشته باشید، میتوانید ارتباط برقرار کنید، کاربران میتوانند هنگام مسافرت ATAها یا IP Phone هایشان را همراه داشته باشند و به تمام خدماتی که تلفن خانگیشان ارائه میدهد دسترسی داشته باشند.
از دیگر مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکانات رایگان (مانند: Caller ID، Call Waiting، Call Transfer ، Repeat Dialing ،Return Call ،Three-way Dialing )
- هزینه ی کم
- گفتگو با چند نفر در یک لحظه(کنفرانس)
- دسترسی آسان
- جابجایی
اغلب شرکت های تلفنی سنتی هزینه سرویس های اضافی را در صورت حساب شما می گنجانند. در حالیکه اگر از سرویس دهنده های VoIP استفاده کنید، این سرویس ها استاندارد به حساب می آید. سرویس هایی مثل:
- Caller ID
- Call Waiting
- Call Transfer
- Repeat Dialing
- Return Call
- Three-way Dialing
برخی از سرویسدهندگان VoIP مزایای بیشتری در مورد فیلتر کردن تماس های تلفنی ارائه می دهند. این قابلیت های اضافی به شما این امکان را می دهد که در مورد چگونگی انتقال تماس های تلفنی بر اساس اطلاعات تماس گیرنده، تصمیم گیری نمائید. این قابلیت ها به شما امکان انجام کارهای زیر را می دهد:
- انتقال تماس به یک شماره تلفن خاص (Forwarding)
- ارسال مستقیم تماس به Voicemail
- ارسال پیام اشغال بودن مشترک به تماس گیرنده
- ارسال پیام در دسترس نبودن مشترک
برای مدیران شبکه، سیستم تلفن VoIP به این معنی است که به جای دو شبکه تنها با یک شبکه روبرو هستند . جابجایی سیستم VoIP نیز به آسانی صورت می گیرد. این بدین دلیل است که اکثر سیستم های تلفن مورد استفاده در شبکه VoIP دارای رابط Web بوده و به راحتی توسط مدیر شبکه قابل مدیریت هستند. پروسه MAC یا (Move, Add, Change) به راحتی قابل انجام خواهد شد و لازم نیست برای هر بار انجام MAC با سرویس دهنده تماس گرفته شود. در واقع تمام اینها به معنای کاهش هزینه برای مصرف کنندگان این تکنولوژی میباشد.
یکی دیگر از منافعی که برای شرکت های دارای VoIP میتواند وجود داشته باشد این است که شعب سازمانها می توانند در سرتاسر دنیا پراکنده شده باشند و نیازی به مجتمع بودن آنها نیست .