سیستم عامل یا Operating System که به اختصار OS نامیده می شود یک نرم افزار سیستمی است که منابع سخت افزاری و نرم افزاری کامپیوتر را مدیریت می کند و خدمات مشترکی را به سایر برنامه های رایانه ای می دهد. در این مقاله شما را با سیستم عامل و انواع آن بیشتر آشنا خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.
OS یک نرم افزار سیستمی است که منابع سخت افزاری و نرم افزاری کامپیوتر را مدیریت می کند و خدمات مشترکی را به سایر برنامه های رایانه ای می دهد.
سیستم عامل یک نرم‌افزار است که وظیفه مدیریت کردن سخت افزارها و نرم‌افزار های روی یک کامپیوتر را بر عهده دارد.
سیستم عامل چیست؟
اصطلاحا به سیستم‌عامل OS هم می‌گویند که مخفف Operating System است.
البته سیستم‌عامل فقط مختص به کامپیوتر ها و لپ‌تاپ ها نیست، روی موبایل‌ها و تبلت‌ها هم سیستم‌عامل نصب شده است.
سیستم عامل بوسیله رابط‌هایی با سخت افزار ارتباط می‌گیرد که باعث می شود نرم افزار بتوانند روی آن اجرا شوند.
یک OS مجموعه‌ای از نرم‌افزار روی یک دستگاه است که همه چیز را در کنار یکدیگر نگه می‌دارد.
Operating System با سخت افزار یک دستگاه ارتباط برقرار می‌کند و از ماوس، کیبورد و وای فای گرفته تا هارد دیسک و صفحه نمایش را کنترل و مدیریت می‌کند.
به عبارت ساده‌تر سیستم‌عامل تمامی دستگاه‌های ورودی و خروجی را مدیریت و کنترل می‌کند و از درایورهای نوشته شده به وسیله تولیدکنندگان سخت‌افزارها کمک می‌گیرد تا ارتباط بین سخت‌افزارهای روی یک دستگاه را برقرار سازد.
همچنین بتواند با دستگاه‌های دیگر ارتباط بگیرد.
سیستم عامل شامل مجموعه‌ای از نرم‌افزار ها مانند سرویس‌ها، Libraryها , API هایی است که توسعه دهندگان نرم‌افزار می‌توانند از آنها برای ایجاد یک نرم‌افزار که روی OS اجرا شود، بهره ببرند.
سیستم‌عامل جزء ضروری‌ترین نرم‌افزارهای یک سیستم رایانه ای است.
سیستم‌عامل خدماتی به برنامه‌های کاربردی و کاربر ارائه می‌دهد.
برنامه‌های کاربردی یا از طریق واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی یا از طرق فراخوانی‌های سیستم به این خدمات دسترسی دارند.
با فراخوانی این واسط‌ها، برنامه‌های کاربردی می‌توانند سرویسی را از سیستم‌عامل درخواست کنند، پارامترها را انتقال دهند، و پاسخ عملیات را دریافت کنند.
ممکن است کاربران با بعضی انواع واسط کاربری نرم‌افزار مثل واسط خط فرمان یا یک واسط گرافیکی کاربر با سیستم‌عامل تعامل کنند.
برای رایانه‌های دستی و رومیزی، عموماً واسط کاربری به عنوان بخشی از سیستم‌عامل در نظر گرفته می‌شود.
در سیستم‌های بزرگ و چند کاربره مثل یونیکس و سیستم‌های شبیه یونیکس، واسط کاربری معمولاً به عنوان یک برنامه کاربردی که خارج از سیستم‌عامل اجرا می‌شود پیاده‌سازی می‌شود.
نمونه‌هایی از محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌های نوین شامل:
- اندروید
- ویندوز
- آی او اس
- مک اواس
- لینوکس
- کروم اواس
- ویندوز فون
- بی‌اس‌دی
- کیوان‌اکس
- و زد/اواس
انواع سیستم عامل
سیستم‌های بی‌درنگ
سیستم‌های بی‌درنگ یا زمان واقعی یک سیستم عامل چند وظیفه‌ای است که معمولاً به عنوان یک کنترل‌کننده در یک کاربرد خاص استفاده می‌شوند.
سیستم در این حالت می‌بایست در زمانی مشخص و معین حتماً جواب مورد نظر را بدهد.
سیستم‌های کنترل آزمایش‌های علمی، تصویربرداری پزشکی، کنترل صنعتی و برخی از سیستم‌های نمایش از این دسته‌اند.
هدف اصلی استفاده از سیستم‌های بی‌درنگ واکنش سریع و تضمین شده در برابر یک رویداد خارجی می‌باشد.
در سیستم‌های بی‌درنگ معمولاً وسایل ذخیره‌سازی ثانویه وجود ندارد و به جای آن از حافظه‌های ROM استفاده می‌شود.
سیستم‌عامل‌های پیشرفته نیز در این سیستم‌ها وجود ندارند چرا که سیستم‌عامل کاربر را از سخت‌افزار جدا می‌کند و این جداسازی باعث عدم قطعیت در زمان پاسخ‌گویی می‌شود.
سیستم‌هایی که در آن مهلت زمانی باید پاسخ داده شود را بی‌درنگ سخت و سیستم‌هایی که مهلت زمانی را پشتیبانی نمی‌کنند بی‌درنگ نرم می‌نامند.
از کاربرد سیستم‌های بی‌درنگ سخت می‌توان به کنترل موتور یک خودرو (پاسخ با تأخیر می‌تواند نتایج فاجعه‌باری را به همراه داشته باشد) و در سیستم‌های بی‌درنگ نرم می‌توان به اسکن بارکد در پایانه فروشگاه (با اینکه سرعت پاسخ‌دهی باید سریع باشد اما به حادّی سیستم‌های سخت نمی‌باشد) اشاره کرد.
سیستم‌عامل تک پردازنده
این نوع سیستم‌عامل‌ها، سیستم‌عامل‌های نسل چهارم (نسل فعلی) هستند که بر روی یک پردازنده اجرا می‌شوند.
از قبیل ویندوز اکس‌پی، ۹۸، ام‌ای و ویستا که بیشتر محصول شرکت مایکروسافت می‌باشند.
سیستم‌های چند کاربره
سیستم‌های چند کاربره اجازه می‌دهند تا کاربران متعدد به صورت هم‌زمان به یک سیستم رایانه ای دسترسی داشته باشند.
سیستم‌های اشتراک زمانی و کارساز وب را می‌توان به عنوان سیستم‌های چند کاربره طبقه‌بندی کرد.
در سیستم‌های اشتراک زمانی تنها یک پردازنده قرار دارد که توسط مکانیزم‌های زمانبندی بین برنامه‌های مختلف کاربرها با سرعت زیاد سوئیچ می‌شود و بنابراین هر کاربر تصور می‌کند کل رایانه در اختیار اوست.
سیستم‌عامل توزیع شده
این سیستم‌عامل‌ها خود را مانند سیستم‌عامل‌های تک پردازنده به کاربر معرفی می‌کنند، اما در عمل از چندین پردازنده استفاده می‌کنند.
این نوع سیستم‌عامل در یک محیط شبکه‌ای اجرا می‌شود در این نوع سیستم یک برنامه پس از اجرا در کامپوترهای مختلف جواب نهایی به سیستم اصلی کاربر برمی‌گردد سرعت پردازش در این نوع سیستم بسیار بالاست.
سیستم عامل شبکه ای
سیستم عاملهایی مثل ناول نت که بیشترین استفاده و امکانات این سیستم عامل برای شبکه می‌باشد.
سخن پایانی
امیدواریم مقاله آشنایی با سیستم عامل برای شما مفید بوده باشد.
داتیس نتورک را در شبکه های کامپیوتری دنبال کنید.