Storage - ذخیره سازی, تعاریف شبکه, لینوکس, مدیریت سرور لینوکس, مدیریت سرور ویندوز, ویندوز سرور, ویندوز کلاینت

تفاوت UEFI و Legacy BIOS چیست ؟

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

داتیس نتورک : یکی از سوالاتی که هنگام نصب سیستم عامل جدید ممکن است در ذهن شما شکل بگیرد ” تفاوت UEFI و BIOS ” است. نصب سیستم عامل روی firmware UEFI شرایط خاصی دارد که در این مقاله علاوه بر بررسی تفاوت های UEFI و Legacy BIOS سعی می کنیم به سوالات زیر نیز پاسخ دهیم.

  • BIOS چیست؟
  • UEFI چیست؟ و چه ارتباطی با BIOS دارد؟
  • UEFI چه ارتباطی با EFI دارد؟
  • UEFI چه ویژگی های خوبی دارد؟
  • برای این که سیستم عامل با موفقیت بر روی سیستم UEFI نصب شود چه شرایط لازم است؟
  • چرا کاربران تریجیح می دهند همچنان از BIOS استفاده کنند؟

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

BIOS چیست؟

BIOS یا Basic Input/Output System نوعی Firmware یا میان افزار است و اولین برنامه ای است که پس از روشن شدن کامپیوتر، اجرا می شود. این Firmware درون چیپی بر روی مادربورد قرار دارد. BIOS وظیفه راه اندازی اولیه و تست سلامت قطعات ضروری سیستم را به عهده دارد و پس از آن که مطمئن شد همه قطعات سالم هستند و مشکلی ندارند، سیستم عامل را پیدا کرده و کنترل سیستم را به او می سپارد.

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

اگر کامپیوتر را به عنوان یک خانه در نظر بگیریم، در این صورت می توانیم BIOS را به عنوان سرایدار این خانه به شمار آوریم، سرایداری که قبل از تحویل خانه به صاحب خانه (سیستم عامل)، چک می کند تا خانه، هیچ عیب و ایرادی نداشته باشد و خانه ای بی نقص را تحویل صاحب خانه دهد.

BIOS در بر دارنده کدهای کنترلی عمومی ضروری برای کار با سخت افزار هاست و سیستم عامل و برنامه ها به جای کنترل مستقیم سخت افزار، از BIOS و کنترل های او برای این منظور استفاده می کنند. مثلا برای استفاده از قابلیت Virtualization در CPU، باید این قابلیت فعال شود، اما فعال سازی این قابلیت را نمی توان از درون سیستم عامل انجام داد، بلکه باید از راه تنظیمات BIOS آن را فعال کرد و اگر این قابلیت در BIOS غیر فعال باشد، سیستم عامل نمی تواند از آن بهره گیرد.

اگر به هر دلیلی BIOS کار نکند، در این صورت سیستم کار نخواهد کرد زیرا از روشن شدن سیستم و چرخش فن ها تا تعیین فرکانس کاری پردازنده و بارگذاری درایورهای لازم برای بوت کردن سیستم عامل بر عهده BIOS است.

BIOS کجاست؟

در مادربرد های قدیمی BIOS در حافظه ROM بر روی مادربرد قرار داشت. در مادربردهای جدیدتر، BIOS در حافظه Flash (و همچنان بر روی BIOS !!!) قرار دارد. قرار گرفتن BIOS در حافظه Flash این امکان را فراهم می کند تا راحت تر بتوان BIOS را Update کرد و Feature های جدید به آن افزود و باگ های آن را برطرف کرد. البته خطر آلوده شدن BIOS توسط Rootkit های بایوسی هم از معایب قرار گرفتن BIOS در حافظه Flash است.

Dual-BIOS چیست؟

در برخی از مادربرد ها، دو چیپ BIOS قرار داده می شود که یکی از چیپ ها به عنوان چیپ اصلی یا Main BIOS و دیگری به عنوان چیپ پشتیبان یا Backup BIOS است. در صورتی که چیپ Main BIOS دچار مشکل شد و نتوانست سیستم را راه اندازی کند، Backup BIOS وارد عمل شده و با تنظیمات پیشفرض خود، سیستم را راه اندازی می کند.

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

از آنجایی که BIOS یک حافظه فقط-خواندنی است، بنابراین تنظیمات کاربر بر روی BIOS ذخیره نمی شود. بنابراین کار دیگری که BIOS باید انجام دهد ذخیره کردن تنظیماتی است که کاربر در BIOS انجام می دهد تا در زمانی که کامپیوتر خاموش است این تنظیمات حفظ شود. BIOS این تنظیمات را در حافظه CMOS نگهداری می کند. حافظه CMOS، انرژی خود را از طریق باتری ای که بر روی مادربرد وجود دارد تامین می کند.

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

اگر این باتری از روی سیستم برداشته شود و یا باتری به هر دلیلی نتواند به انرژی دادن خود به CMOS ادامه دهد، BIOS از تنظیمات پیشفرض خود برای راه اندازی سیستم استفاده خواهد کرد.

UEFI چیست و چه ارتباطی با EFI دارد؟

UEFI سرنام Unified Extensible Firmware Interface است و مدل توسعه یافته ای از EFI است. EFI برای اولین بار توسط شرکت Intel به عنوان واسطی بین Firmware و سیستم عامل برای کامپیوتر های با معماری IA طراحی و پیاده سازی شد. آخرین نسخه اختصاصی شرکت اینتل از EFI، EFI 1.10 است. در سال 2005 انجمن Unified EFI با هدف صنعتی سازی و توسعه EFI شکل گرفت. این انجمن کار توسعه خود را با EFI 1.10 آغاز کردند. برای اطلاع از ورژن فعلی UEFI می توانید به وب سایت http://www.uefi.org سر بزنید. تصویر زیر رابط کاربری مربوط به مادربرد ASUS را نشان می دهد که از تکنولوژی UEFI بهره مند است.

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

UEFI چه ارتباطی با BIOS دارد؟

UEFI آمد تا جایگزینی برای BIOS باشد، اما در عمل بسیاری از سیستم های UEFI از BIOS هم پشتیبانی می کنند. به نوعی می توانیم UEFI را به عنوان یک BIOS مدرن و پیشرفته با توانایی های بالا در نظربگیریم. وجود تکنولوژی UEFI امکانات خاصی را در اختیار ما قرار می دهد.

برخی از این Feature ها عبارتند از:

  • قابلیت Secure Boot
  • Cryptography
  • دسترسی های Remote
  • ابزارهای خطایابی سیستم
  • رابط کاربری پیشرفته و زیباتر با امکان استفاده از Mouse و فونت های زیباتر
  • امکان ساخت User Account با دسترسی های مختلف
  • قابلیت بوت سریعتر
  • قابلیت بوت با هارد دیسک GPT
  • با تنظیماتی که در BIOS وجود دارد می توانیم انتخاب کنیم که از قابلیت های UEFI استفاده بکنیم یا خیر.

اصطلاح UEFI BIOS به UEFI اشاره دارد و Legacy BIOS به BIOS.

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

BIOS با خواندن اولین سکتور از هارد دیسک و اجرای کدهای آن، سیستم عامل را از هارد دیسک بوت می کند. BIOS کدهای 16 بیتی را اجرا می کند در حالی که امروزه سیستم ها از پردازنده های 32 بیتی و 64 بیتی بهره می برند. این در حالی است که UEFI با اجرای برنامه های EFI (که دارای پسوند .efiهستند) از EFI System Partition که بر روی دیسک قرار دارد، سیستم عامل را بوت می کند.

نصب سیستم عامل در حالت UEFI

برای این که سیستم عامل با موفقیت بر روی سیستم UEFI نصب شود چه شرایطی لازم است؟

1- نوع دیسک.

باید از نوع GPT باشد.

تصاویر زیر گویای این شرط از نصب ویندوز بر روی سیستم UEFI است:

تصویر اول: ویندوز نمی تواند بر روی دیسک نصب شود، چون از نوع MBR است. در سیستم های EFI، ویندوز تنها بر روی دیسک GPT قابل نصب است.

دکمه Next غیر فعال است.

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

تصویر دوم: دیسک از نوع GPT است. بر روی دیسک 3 پارتیشن پیشفرض به همراه یک پارتیشن برای نصب ویندوز می بینید.

دکمه Next فعال است.

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

2- نوع سیستم عامل

تنها نسخه های خاصی از ویندوز هستند که توانایی نصب بر روی سیستم های UEFI را دارند مثلا ویندوز 10.

3- فایل های مورد نیاز بوت در حالت UEFI

برای اینکه سیستم عامل با موفقیت نصب شود باید پوشه EFI و محتویات آن که برای بوت کردن در حالت UEFI ضروری هستند وجود داشته باشد.

در سیستم های دارای قابلیت UEFI چرا کاربران تریجیح می دهند همچنان از BIOS استفاده کنند؟

دلیل اول: نوع هارد دیسک.

از آنجایی که بسیاری از کاربران به دلیل بی اطلاعی از تفاوت GPT یا MBR و قابلیت های سیستم خود، نوع هارد دیسک را MBR انتخاب می کنند و سپس به پارتیشن بندی و انتقال فایل ها بر روی پارتیشن ها می کنند، بنابراین نمی توانند از این دیسک برای نصب ویندوز در حالت UEFI استفاده کنند زیرا دیگر به سادگی امکان تبدیل دیسک به GPT وجود ندارد و برای تبدیل MBR به GPT باید تمام پارتیشن ها پاک شوند.

دلیل دوم: نوع سیستم عامل

همه سیستم عامل ها توانایی نصب در حالت EFI ( یا همان UEFI) را ندارند. برای مثال از ویندوز 7 به قبل، نسخه های 32 بیتی ویندوز قابل استفاده در حالت UEFI نیستند.

دلیل سوم: نبودن فایل های مورد نیاز بوت در حالت UEFI

برای این که بتوانید در حالت UEFI با DVD یا USB بوت کنید باید حتما فولدری به نام EFI و فایل های آن وجود داشته باشد.

تفاوت UEFI و BIOS چیست ؟

برآورده نشدن هر کدام از شرایط بالا می تواند باعث شکست در فرایند نصب ویندوز شود. بنابراین کاربران ترجیح می دهند تا همچنان از Legacy BIOS استفاده کنند که در این حالت تقریبا همه سیستم عامل ها بدون دردسر نصب می شوند.

در این آموزش تلاش ما بر این بود که تفاوت UEFI و BIOS را برای شما کاربران محترم داتیس نتورک تشریح کنیم ، امیدواریم این مقاله مفید واقع شود.

مطالب مرتبط

دیدگاهی در مورد “تفاوت UEFI و Legacy BIOS چیست ؟

  1. سدمحمد گفت:

    بسیار عالی بود برای من رفع ابهام شد

  2. محمدرضا گفت:

    سلام. مهندس جان خدا حفظت کنه و هر جا هستی سلامت باشی که کلمه به کلمه این بخش عالی و آموزنده بود.

  3. محمود سليمي گفت:

    واقعا عالي بود

  4. امیر ابراهیمی گفت:

    خیلی عالی و روان توضیح داده بودین

  5. محمد گفت:

    ضمن سلام همیشه اطلاعات ذی ارزشی میتوان از سایت شما گرفت اجر شما با خدای ماندگار پیروز باشید

  6. آنتی جود گفت:

    سپاس،
    امکان تغییر MBR به GPT بدون حذف اطلاعات و به سادگی امکان پذیر میباشد، توسط چندین برنامه خاص. اما معمولا کاربران آماتور به دلیل ترس از انجام اشتباه در حین تبدیل و پاک شدن اطلاعآتشان به این کار دست نمیزنند.

    در کل همون MBR اوکی هست فعلا و نیازی نیست که دست به ماجراجویی بزنید زیرا ممکنه به دلیل اشتباه در انجام کار کل هارد دیسکتون رو فرمت کنید ! در کل تفاوت خاصی با هم ندارن در عمل و بهتره که دست به تغییرش نزنید. من قبلا این کار رو روی یه دیسک ۱ ترابایتی انجام دادم اما بعد از چند ماه تصمیم گرفتم برگردم به سیستم قبلی.. زیرا چند بار موقع استفاده از برنامه های مربوط به بکاپ و ریکاوری و برنامه های مربوط به بوت به یه سری مشکلات مربوط به عدم ناسازگاری برخوردم که به خاطر عدم پشتیبانی اون برنامه ها از این سیستم بود. احتمالا جدیدا همگی این سیستم رو ساپورت کنن اما تفاوت خاصی در عمل با سیستم قبلی مشاهده نمیکنید به غیر از اینکه موقع نصب ویندوز به جای ساختن یک پارتیشن مخفی برای فایلهای سیستمی، دو پارتیشن مخفی ساخته میشه، هنگام بکاپ گیری هم میبایست از هردوی این پارتیشن های مخفی به همراه پارتیشن ویندوز بکاپ گرفته بشه ، البته حجم کمی دارند.. روی هم حدود ۵۰۰ مگ میشدن.

    به جای تغیر سیستم پارتیشن و بایوس میتونین به دنبال راه حل هایی جهت رفع مشکلات بوت و بالا نیامدن سیستم باشین که از اوجب واجباته و بیشترین دردسر رو واسه همه درست میکنه !! خود ویندوز هم قادر به رفع اونها نیست حتی ویندوز ۱۰ ! اکثر کاربران هم به دلیل نا آشنایی با این مشکل اعصاب خوردکن فورا دست به نصب مجدد ویندوز میزنن و همه چیز رو دوباره از اول نصب میکنن !
    در صورتی که با کمی کار بلدی ! میتونن مشکل رو رفع کنن و ویندوز رو بالا بیارن.
    میتونن از برنامه های بوتیبل که بر روی دیسک های بوت یا فلش قرار دارن استفاده کنن. میتونن یا به صورت دستی چنتا برنامه کوچیک مخصوص ریکاوری و تعمیر بوت ام بی آر دانلود کنند که بوتیبل باشه و بریزن رو سی دی یا فلش واسه وقتی که ویندوز به هر دلیلی بالا نیومد. یا برن از سایت های ایرانی دیسک های مربوط به مشکلات بوت رو دانلود کنن که دارای برنامه های فراوان در این زمینه هستند.
    مثل : Hiren Boot یا Ultimate Boot
    .
    ببخشید زیاد شد.

    1. mohammad گفت:

      سلام
      خیلی خوب بود ولی درباره تفاوت MBR با GPT :
      فرقشون اینه که MBR فقط میتونه 4 تا پایتیشن primary داشته باشه ولی GPT میتونه تا 128 تا پایتیشن primary رو ساپورت کنه !

    2. bigplc گفت:

      سلام ، میتونم باشما مشورت کنم در ارتباط با اطلاعات هارد دیسک لپتاپم ؟ من ویندوز ۱۰ داشتم. اما بعد از ریختن ویندوز ۷ درایو D قفل شده بود و فقط پیام فورمت برای من ظاهر میشد ، اما دست به هیچ کاری نزدم تا الان که نوشته های شمارو خوندم

  7. Ahmad گفت:

    الان legecy بهتره یا UEFI

  8. ZMH گفت:

    تمامی ورژن های مختلف ویندوز 10 توانایی نصب بر روی سیستم های UEFI را دارند؟

  9. imantaheri_toofargan گفت:

    تنها چیزی فهمیدم ، فقط دز نصب ویندوز از legacy استفاده کنم
    ممنون

  10. siroos گفت:

    سپاس ، خیلی عالی بود ،من برای اولین بار از UFEI در گامپیوتر جدیدم استفاده میکنم ، به مشکل خوردم ، چون من مدام با بایوس آشنا بودم ، الان مرتب ویندوز عوض کردم و با این مشکل داشتم ، مطلب شما خیلی آموزنده بود ، تشکر از شما عزیزان که زحمت میکشید تا دیگران را راهنمایی کنید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *